آیین های محرم وصفر از ابتدا تا به امروز

آغاز محرم و شور حسینی

مراسم محرم و عزاداری سرور و سالار شهیدان حسین بن علی(ع) در نایین به سبک خاصی برگزار میشده است. چند روز قبل از محرم چند نفر از نوجوانان محله دو عدد چوب را که به «چق چقی» معروف است، دست گرفته و به هم زده و این شعر را می خوانند:

«نذر حسین و عباس، یه دوملچو در انداز»

 

مردم بدین وسیله آغاز محرم را خبر می شدند و هر کس به اندازه توانایی مالی خود کمک های خود را از قبیل پول، برنج، چای، قند و ... برای عزاداری محرم اهداء می کردند. البته این مراسم اکنون به دلیل پیشرفت وسایل ارتباط جمعی به دست فراموشی سپرده شده است و نذورات در حسینیه ها جمع آوری می شود.

 

                          

در اوایل تمام شب های محرم مدت نیم ساعت جوانان محله در میدان بیرونی حسینیه جمع شده و به کوبیدن دهل می پردازند و بدین وسیله به مردم اعلام می شود درب حسینیه به روی عزاداران باز است. این کار تا شب آخر ماه صفر ادامه می یابد.

 

مراسم جوش

در شب پنجم محرم دو عَلَمْ را که با جامه ها و پارچه های رنگین زینت داده اند، به حسینیه آورده و سینه زنان گرد علم جمع شده و به نوحه خوانی می پردازند. از شب ششم به بعد در پایان مراسم زنجیرزنی در حسینیه ها عزاداران به دو گروه تقسیم می شوند و دایره وار ایستاده و با فریاد حسین بر سر و سینه می زنند که این مراسم را «جوش» می گویند. پس از پایان گرفتن نوحه سرایی، دوازده بند محتشم کاشانی توسط دو نفر هم صدا، در حالی که همگام با یکدیگر از میان عزاداران عبور می کنند؛ خوانده می شود.

شب تاسوعای حسینی

شب تاسوعا مراسم خاصی برپا می شود؛ بدین ترتیب که از اوایل شب هفت محلة نایین، به ترتیب خاصی دسته جات عزاداری را به طرف امامزاده سلطان سید علی(ع) روانه می کنند. این دسته جات از راه بازار قدیم نایین به طرف امامزاده حرکت می کنند. ترتیب آن ها بدین صورت است: باب المسجد، کلوان، نوآباد، پنجاهه، سرای نو، چهل دختران، کوی سنگ. این دسته جات به ترتیب ابتدا در روبروی سقاخانة چهل دختران و سپس در امامزاده به عزاداری می پردازند.

 

لازم به ذکر است که در این شب کسانی که اوّلین سال درگذشت عزیزانشان است بر سر مزار آن ها حاضر شده و با روشن کردن چراغ و خواندن فاتحه و قرآن برای شادی روح عزیزان از دست رفته شان دعا و از جای خالی آنان در محرم یاد می کنند. البته چند سالی است که چون اموات در بهشت کبری نایین به خاک سپرده می شوند؛ برای راحتی مردم این مراسم عصرها از ساعت 3 بعدازظهر تا غروب آفتاب انجام می گیرد و مردم هم برای عرض تسلیت و قرائت فاتحه بر سر مزار اموات حاضر می شوند.

★★★★★★★

روز تاسوعا

روز تاسوعا دسته جات عزاداری هرمحله به طرف محلات دیگر برای عرض تسلیت به افرادی که عزیزانشان را از محرم سال گذشته تا کنون از دست داده اند؛ به حرکت در می آیند. هر صاحب عزا با توجه به این که از کدام محله است، در آن محله حاضر شده و مردم برای عرض تسلیت به آنان به حسینیه ها می روند. ظهر تاسوعا در همة محلات سفرة ناهار حضرت امام حسین(ع) و ابوالفضل(ع) برپا می شود.

روز تاسوعا_ورود هیئت ها به حسینیه سرپوشیده چهل دختران  و یاد اموات یک سال گذشته محل _۱۳۹۳

★★★★★★

روز تاسوعا_زنجیر زنی هیئت چهل دختران بعد از بازگشت از شش حسینیه دیگر_۱۳۹۳

★★★★★★★

روز عاشورا

در اوایل روز عاشورا مردم به حسینیه ها می روند. دو محلة باب المسجد و کلوان به صورت دسته جات عزاداری به طرف امامزاده سلطان موصله(س) و پنج محلة نوآباد، پنجاهه، سرای نو، صبح عاشورا و چهل دختران و کوی سنگ ،عصر عاشورا  به طرف امامزاده سلطان سید علی(ع) به طور منظم به حرکت در می آیند و در آن جا به عزاداری و سینه زنی و زنجیرزنی و نوحه خوانی می پردازند.

 

در ظهر روز عاشورا نیز نماز جماعت در امامزاده نایین برگزار می شود و سپس در هر حسینیه سفرة ناهار امام حسین(ع) برپا می باشد. 

مردم در این روزها در حسینیه ها حضور فعال دارند و نذورات خود را از قبیل چای، کیک، شیرینی و شربت و ... بین عزادارن پخش می نمایند. همچنین نذورات نقدی مردم صرف تهیة ناهار و ملزومات حسینیه می گردد.

 

لازم به ذکر است که شخصی به یادبود حضرت ابوالفضل(ع) در میان دسته جات عزاداری مشکی پر از آب به دوش می کشد و با پای برهنه بین عزاداران به دادن آب می پردازد و بدین ترتیب از لب تشنة امام حسین و یارانش و سقای کربلا در این روز یاد می کنند.

 

روز عاشورا _عبور هیئت سرای نو از حسینیه چهل دختران_۱۳۹۳

مراسم شام غریبان

مراسم شام غریبان امام حسین(ع) در نایین به سبک خاصی برگزار می شود. بدین ترتیب که از اول شب  محله کلوان شمع به دست به طرف محلات دیگر نایین حرکت کرده و با خواندن این اشعار به طرف حسینیه ها به حرکت در می آیند:

 

امشب به صحرا بی کفن، جسم شهیدان است، شام غریبانست

امشب نوای کودکان، بر بام کیوان است، شام غریبانست

 

و بدین ترتیب حسینیه های (باب المسجد، نوآباد، پنجاهه، چهل دختران، کوی سنگ و سرای نو) را طی می کنند و در آن جا به عزاداری می پردازند و در آخر هم در حسینیة خودشان یعنی کلوان، شام غریبان امام حسین(ع) را به سوگ می نشینند.

 شب بنی اسد

در شب سیزدهم ماه محرم، که شب «بنی اسد» گفته می شود؛ در نایین به گونه ای خاص عزاداری می شود.از قدیم  محلة چهل دختران در امامزاده سلطان سیدعلی(ع) و محلة کلوان در امامزاده سلطان موصلیه(س) به عزاداری می پردازند.